Raportowanie: kontrola czy wsparcie?
Rozmaite systemy i kolejne aplikacje pojawiają się w firmach regularnie. Jedne wdrożenia przechodzą niemal bez echa – po prostu trzeba się przyzwyczaić do czegoś nowego – inne budzą wiele emocji. Do tych podgrzewających atmosferę należą często aplikacje służące do raportowania bieżących zdarzeń.
Dlaczego? Bo dla menedżerów hasła „bieżących” i „w czasie rzeczywistym” brzmią obiecująco: wreszcie szybki dostęp do rzetelnych informacji, sprawniej podejmowane i trafne decyzje. Wielu pracownikom te same słowa kojarzą się jednak z nadmierną kontrolą i kolejnym, bezsensownym obowiązkiem. Nietrudno przewidzieć, że z takim nastawieniem nie będą skupiali się na jakości przekazywanych informacji i często ograniczą je do niezbędnego minimum. A słabej jakości lub niekompletne dane prowadzą wprost do błędnych decyzji.
Skąd różnica w nastawieniu?
Niezależnie od szczebla organizacyjnego, pracownicy firmy raczej chcą działać w dobrze funkcjonujących, odnoszących sukcesy strukturach. Tak możemy założyć. Niestety nie zawsze widzą związek między dumnie brzmiącym „sukcesem”, a swoją codzienną pracą – w tym aktywnością raportową.
Badania nad nadzorem w pracy pokazują, że poczucie stałej obserwacji może zwiększać stres i presję na wynik, a kwestie wpływu na zaangażowanie budzą kontrowersje (Jandl i in., 2023; Kayas, 2023). W praktyce oznacza to, że jeśli raportowanie zostanie przedstawione jako narzędzie kontroli, pracownicy będą je traktować jako zagrożenie, a nie wsparcie.
Ryzyko kontra korzyści
Badania nad akceptacją monitoringu – prowadzone między innymi w środowiskach produkcyjnych – pokazują, że pracownicy dokonują prostego bilansu: czy korzyści przewyższają koszty. Jeśli widzą w systemie wartość, np. większe bezpieczeństwo, sprawniejszy przepływ informacji czy lepsze funkcjonowanie procesów, są skłonni go zaakceptować mimo obaw o ograniczoną autonomię czy poczucie nadmiernej kontroli (Jandl i in., 2023). Jeżeli jednak dostrzegają jedynie zagrożenia i nie rozumieją, w jakim celu zbierane są dane, opór rośnie.
Dlatego tak ważne jest, by wprowadzając aplikacje raportowe pokazywać nie tylko, co i kiedy należy wpisać, ale przede wszystkim jakie korzyści niesie to dla całej organizacji i poszczególnych osób.
Raportowanie jako źródło wartości i sensu
Sama przejrzystość to za mało, aby pracownicy chcieli rzetelnie raportować. Kluczowe jest poczucie sensu: świadomość, że dane wpisywane do systemu zostaną wykorzystane w sposób, który realnie wspiera organizację i klientów.
Badania opublikowane w Journal of Vocational Behavior pokazują, że praca nabiera większego znaczenia, gdy ludzie mają poczucie autonomii i widzą, że ich działania przynoszą korzyści innym (Martela i in., 2021). To sugeruje, że gdy raportowanie zwiększa poczucie autonomii i realnego pożytku dla innych, wzmacnia sens pracy, a to z kolei sprzyja motywacji i jakości działania.
Wyobraźmy sobie pracownika sklepu, który w aplikacji raportowej zgłasza brak aktualnych materiałów promocyjnych. Jeśli wie, że ta informacja pozwoli centrali szybko uzupełnić braki, traktuje raport jako coś wartościowego – sygnał, który realnie poprawia sytuację na miejscu. Ten sam wpis może jednak budzić zupełnie inne odczucia, gdy pracownik ma poczucie, że dane posłużą np. jedynie do rozliczenia osoby odpowiedzialnej za dostarczenie materiałów. W pierwszym przypadku raportowanie daje poczucie wpływu i sensu, w drugim staje się kolejnym, zniechęcającym obowiązkiem.
Jak wdrożyć, by budować pozytywne znaczenie raportowania
O tym, jak raportowanie będzie odbierane, w dużej mierze decyduje sposób jego wdrożenia w organizacji. Kluczowa jest jasna komunikacja – pracownicy muszą wiedzieć, jakie dane są zbierane, po co i kto będzie z nich korzystał.
Badania pokazują jednak, że transparentność sama w sobie nie wystarczy. Dopiero wtedy, gdy łączy się z poczuciem, że system realnie wspiera codzienną pracę – skraca czas reakcji, usprawnia działania w terenie czy zapewnia lepsze wsparcie ze strony centrali – zmniejsza opór i buduje akceptację (Jandl i in., 2023).
Czytaj więcej Zobacz wszystkie
Kontakt

Zobacz demo

cHow
Królewska 2/2, 30-045 Kraków